موسسه آموزش عالی بنت الهدی

عنوان:

 موانع کمال انسان از منظر قرآن کریم

نام و نام خانوادگی:

 حلیمه اخلاقی

گروه:

 علوم قرآن و حدیث

تابعیت:

 افغانستان

کد تحصیلی:

 1154244

محل تحصیل:

 مؤسسه آموزش عالی بنت الهدی

رشته:

 تفسیر و علوم قرآن

استاد راهنما:

 محمد شجاعی

استاد مشاور:

 معصومه شریفی

تاریخ دفاع:

4/7/1389

تعداد صفحات:

275 

تعداد منابع:

113

کلید واژه های پایان نامه:

انسان، کمال، موانع، قرآن، شرک، کفر، نفاق، گناه، جهل، هوای نفس، از خود بیگانگی، شیطان، وسوسه، محیط فاسد                                   

چکیده پایان نامه:

انسان در مسير شكوفايي استعدادها و پيمودن راه كمال كه لقاي پروردگار و تشبه به اخلاق الهي مقصد او  است، با عوامل باز دارنده و موانع فراواني روبرو است.

هدف از اين پژوهش، پاسخ گويي به اين سوال است: موانع كمال انسان از منظر قرآن كريم كدامند؟

بحث مورد نظر ازدیدگاه قرآن بررسي و در اين راستا از منابع دسته اول لغوي، اخلاقي، پژوهش‌هاي معاصر و تفاسير مشهور به شيوه كتابخانه‌اي بهره جسته شده است.

قرآن كريم، كمال انسان را در خدايي شدن و لقاي الله و تشبّه به اخلاق الاهي مي‌داند؛ اما انسان در مسير كمال، با موانع گوناگوني روبرو است كه در يك تقسيم بندي، مي‌توان  آن‌ها را در دو دسته موانع دروني و بيروني كمال به بحث نشاند.

موانع دروني كمال، آن دسته عواملي بازدارنده از كمال هستند كه در نفس و جان آدمي ريشه دارند و شامل خواهش‌ها، گرايش‌ها، عواطف و احساسات نفس مي‌باشند.اين اميال نفساني سه مانع ابر قدرت و امّ الفساد را به وجود مي‌آورند. آن‌ها عبارتنداز: تبيعيت از هوای نفس که در جان آدمی رسوخ کرده و نفس آدمی را به اماریّت و تمناهای پایان ناپذیر مادی و حیوانی سوق می‌دهد. مانع دیگر از خود بیگانه شدن است که انسان ناخود (بعد جسمانی) و یا سایر موجودات را خود حقیقی پنداشته و برای کسب کمال آن تلاش می‌کند. مانع بزرگ دیگر، گناهان است. انسان برای ارضای تمایلات نفسانی به هر کاری حتی گناه دست می‌زند و بدینگونه مخالفت راه کمال را در پیش می‌گیرد؛ از همین رو سیر انسان تغییر جهت داده و از مسیر تکامل منحرف می‌شود. ریشه تمام موانع درونی و باز ماندن ازکمال، شرک یا توجه به غیر خدا است.

موانع بیرونی کمال، خارج از وجود انسان هستند؛ اما پیش زمینه نفوذ و بروز آن‌ها به خواسته‌های انسان و موانع درونی باز می‌گردند. این موانع عبارتنداز : پيروي از شیطان، دشمن قسم خورده آدمی؛ بیماردلان، همان انسان‌های کمال نیافته‌ای که برای بهره‌مندی از لذایذ دنیا و سود بیشتر، از هیچ کاری حتی تباهی انسان‌های دیگر فروگذار نیستند. محیط فاسد مانع دیگری است که انسان تا به بلوغ فکری، ایمانی و شخصیتی نرسیده، تحت تاثیر شگرف آن قرار می‌گیرد. محیط فاسد زمینه‌های کمال‌یابی انسان را از بین می‌برد.

نگارنده در نتیجه‌گیری، برای شناخت تمام موانع کمال یک ملاک مهم ارایه می دهد: هر چیز و هر میل و گرایشی که همسو با تعقل و همرنگ با فطرت خداجوی انسان نباشد و انسان را ا ز خدایی شدن باز دارد، اگرچه خوردن باشد، مانع کمال او است

کلید واژه ها: انسان، کمال، موانع، قرآن، شرک، کفر، نفاق، گناه، جهل، هوای نفس، از خود بیگانگی، شیطان، وسوسه، محیط فاسد